Wycena jednoosobowej działalności gospodarczej może być zadaniem skomplikowanym, a jej dokładność może być kluczowa dla podejmowanych decyzji. Aby samemu oszacować wartość JDG można się posłużyć metodą Seller’s Discretionary Earnings (SDE). Metodologia wyceny przy użyciu Seller’s Discretionary Earnings (SDE) jest stosowana głównie przy wycenie małych i średnich przedsiębiorstw lub jednoosobowych działalności gospodarczych. Poniżej przedstawiam ogólną metodologię wyceny przy użyciu SDE: 

1. Obliczenie Seller’s Discretionary Earnings (SDE): Pierwszym krokiem jest obliczenie SDE, czyli dochodów dyskrecjonalnych sprzedającego. SDE jest zwykle wyliczane poprzez sumowanie zarobków właściciela, kosztów osobistych pokrywanych przez firmę oraz dodatkowych składników wynagrodzenia. Często jest to oparte na historycznych danych finansowych przedsiębiorstwa.
2. Normalizacja SDE: Następnie dokonuje się normalizacji SDE, eliminując lub korygując nieprawidłowe lub niepowtarzalne elementy w dochodach, takie jak jednorazowe koszty, nieuzasadnione wydatki, nieistotne przychody itp. Celem jest wyeliminowanie skoków i zapewnienie bardziej reprezentatywnego obrazu stabilnych i powtarzalnych dochodów.
3. Wybór odpowiedniego mnożnika: Kolejnym krokiem jest wybór mnożnika, który zostanie zastosowany do znormalizowanego SDE w celu ustalenia wartości przedsiębiorstwa. Mnożnik ten może być oparty na danych rynkowych, porównawczych transakcjach w branży lub doświadczeniach rynkowych. Wartość mnożnika może zależeć od wielu czynników, takich jak branża, rozmiar przedsiębiorstwa, trendy rynkowe, ryzyko inwestycyjne, perspektywy wzrostu itp.
4. Obliczenie wartości przedsiębiorstwa: Wartość przedsiębiorstwa można obliczyć, mnożąc znormalizowane SDE przez wybrany mnożnik. 

Zgodnie ze standardem wyceny (Patrz punkt 3.3 KSWS „Ogólne zasady wyceny przedsiębiorstw”), „uproszczona wycena przedsiębiorstwa charakteryzuje się następującymi właściwościami:

• Jej wynik może być przedstawiony jako jedna wartość albo przedział wartości.
• Opiera się na ograniczonym zakresie informacji.
• Podczas zbierania i analizy informacji wyceniający pomija lub upraszcza wykorzystywane procedury.
• Wycena oparta jest na podejściach uznanych przez wyceniającego za najbardziej właściwe.”

Ponadto, zgodnie z punktem 3.5 przywołanych standardów, raport z uproszczonej wyceny przedsiębiorstwa, podobnie jak z pełnej wyceny przedsiębiorstwa, sporządza się w formie pisemnej.

Metoda wyceny przedsiębiorstwa przy użyciu mnożnika EBITDA (Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization) zalicza się do metod porównawczych. Wycena spółki metodą mnożników rynkowych wymaga określenia najlepiej odzwierciedlających wartość tej spółki mnożników, które ostatecznie zostaną zastosowane do wyceny. Najczęściej stosowanym mnożnikiem finansowym jest EBITDA czyli

EBITDA (Earnings Before Interests, Taxes, Depreciation and Amortization) – zysk operacyjny przed odliczeniem odsetek od oprocentowanych zobowiązań, podatków oraz amortyzacji.

EBITDA=EBIT + amortyzacja

gdzie:

EBIT = zysk operacyjny

Wzór na wycenę: 

WP= m × EBITDA

gdzie:

WP – wartość przedsiębiorstwa

m – mnożnik

EBITDA – wartość wskaźnika EBITDA

Wycena firmy rodzinnej ma swoje szczególne cechy i wyzwania ze względu na jej specyficzną naturę i relacje między członkami rodziny zaangażowanymi w przedsiębiorstwo. Oto trzy kluczowe aspekty specyfiki wyceny firmy rodzinnej: aspekt emocjonalny, mała dostępność danych czy różnorakość aktywów.

1. Aspekt emocjonalny: W firmach rodzinnych często występują silne więzi emocjonalne między członkami rodziny a przedsiębiorstwem. To może wpłynąć na obiektywność i uczciwość w procesie wyceny, ponieważ decyzje finansowe mogą być obciążone emocjami, a nie tylko zasadami rynkowymi.
2. Niedostępność danych: Często w firmach rodzinnych nie ma wystarczającej ilości publicznie dostępnych danych finansowych i operacyjnych, co może utrudnić dokładną wycenę. Dostępność i jakość dokumentacji finansowej oraz sprawozdań mogą być mniejsze niż w dużych korporacjach, co wymaga większej precyzji w analizie.
3. Niejednorodność aktywów: W firmach rodzinnych aktywa mogą być różnorodne i skomplikowane, co może utrudnić określenie ich wartości rynkowej. Wycena musi uwzględniać różnorodne składniki majątku, takie jak nieruchomości, zastrzeżone technologie, marki czy unikalne umiejętności pracowników.

W związku z powyższymi wyzwaniami, wycena firm rodzinnych wymaga szczególnej uwagi i podejścia, a także zaangażowania doświadczonych ekspertów w dziedzinie wyceny, którzy potrafią uwzględnić wszystkie unikalne aspekty i zagwarantować uczciwą i rzetelną ocenę wartości przedsiębiorstwa.

Księga przychodów i rozchodów (KPiR) to uproszczona forma prowadzenia księgowości, stosowana przez przedsiębiorców, którzy prowadzą jednoosobową działalność gospodarczą lub spółkę cywilną, której wspólnikami są tylko osoby fizyczne. KPiR służy do rejestrowania i dokumentowania przychodów oraz rozchodów firmy, a także obliczania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT). W księdze przychodów i rozchodów przedsiębiorca rejestruje m.in. przychody ze sprzedaży towarów lub usług, koszty uzyskania przychodów, wydatki na działalność gospodarczą, a także informacje o podatkach i składkach społecznych.